Tomas Tranströmer – Biografija

Tomas Tranströmer (rođen 15. aprila 1931 u Stokholmu, Švedska 26. mart 2015), švedski pisac, pjesnik i prevodilac, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 2011. godine.

Biografija

Tomas Transtremer je svoje srednje obrazovanje stekao u Latinskoj školi Sedra, Švedska, a potom je 1956. diplomirao psihologiju na Univerzitetu u Stokholmu. Pored književnog rada, radio je dugo godina kao psiholog u zatvorima sa mladim prestupnicima, mentalnim bolesnicima i zavisnicima o drogi. Prestao je da se bavi ovom profesijom pošto je preživio moždani udar 1990.

Počeo je da piše sa 13 godina, a prvu zbirku pjesama -{17 dikter}- (17 pjesama) objavio je 1954. godine. Robin Fulton je preveo na engleski njegovo cjelokupno djelo i objavio ih 1997. u Velikoj Britaniji pod zajedničkim imenom -{New Collected Poems}- (Nove zbirka pjesama). Fultonova zbirka bila je proširena novim pjesmama i ponovo je bila objavljena u SAD 2006. godine pod imenom -{The Great Enigma: New Collected Poems}- (Velika enigma: Nova zbirka pjesama). Transtremer je takođe napisao i autobiografiju, -{Minnena ser mig}- (Sjećanja me posmatraju), objavljenu 1993.

Tokom sedamdesetih godina drugi pjesnici su ga kritikovali zato što nijedno njegovo djelo nije bilo politički angažovano. Transtremerova poezija njeguje i dalje razvija pjesnički jezik modernizma i ekspresionizma/nadrealizma 20. vijeka. U svojim djelima opisuje jednostavne slike iz svakodnevnog života i pejzaže, kao i mističan pogled na univerzalne aspekte ljudskog uma.

Nagrade i prevodi

Transtremer se smatra jednim od najboljih švedskih pjesnika. U toku svog života, bio je više puta pominjan kao kandidat za Nobelovu nagradu. Dobitnik je više značajnih internacionalnih nagrada za poeziju od kojih je i jedna koju je dobio u bivšoj Jugoslaviji — Evropska književna nagrada opštine Vršac — a njegova djela prevedena su na 50 jezika: Blaj, Robin Fulton i Samjuel Karters preveli su njegova dela na engleski.

2011. dobio je Nobelovu nagradu za književnost.

Djelo

• 1954 — 17 dikter
• 1958 — Hemligheter på vägen
• 1962 — Den halvfärdiga himlen
• 1966 — Klanger och spår
• 1970 — Mörkerseende
• 1973 — Stigar
• 1974 — Östersjöar
• 1978 — Sanningsbarriären
• 1983 — Det vilda torget
• 1989 — För levande och döda
• 1993 — Minnena ser mig
• 1996 — Sorgegondolen
• 2001 — Fängelse: nio haikudikter från Hällby ungdomsfängelse
• 2004 — Den stora gåtan